တရားဂုဏ္ေတာ္ ၆ပါး

ခုေလာေလာဆယ္ဖတ္ေနတဲ႕ ဒါရုိက္တာ စာေရးဆရာ ေမာင္ဝဏၰ ရဲ႕ ”ဒုကၡကုိ ျမိန္ေရရွက္ေရ ခံစားေနေသာ” စာအုပ္ထဲက တရားဂုဏ္ေတာ္ ၆ပါး ရဲ႕ မူရင္း အဓိပၸါယ္ေကာ၊ ဆရာေမာင္ဝဏၰက တရားကုိ သူအေတြ႕အၾကဳံေတြနဲ႕ေကာ ခံစားျပီးေရးထားတာထဲက ၁ ကေန ၆ အထိ ဆရာ႕မူရင္း အတုိင္း အက်ယ္ဆုိ စာရုိက္ရမွာ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ၾကာမယ္(ရိုက္ရမွာ အပ်င္းထူလုိ႕ :D)။ နံပါတ္၁ ဂုဏ္ေတာ္ကုိပဲ အက်ယ္ျပီးေအာင္ စာရုိက္နုိင္တယ္။ က်န္တဲ႕ ၅ပါးကုိ အစပုိင္းအနက္ေဖာ္ျပတဲ႕ စာသားေတြပဲ ရုိက္ထားပါတယ္။ မေန႕က ၾကိဳးစားပမ္းစား ရုိက္ထားတဲ႕ စာပါ။ ဘေလာ႕ခ္လာလည္တဲ႕ စာဖတ္သူေတြ ဖတ္လုိ႕ရေအာင္ တင္လုိက္ပါတယ္။ အျပည္႕အစုံဖတ္သင္႕တဲ႕ စာအုပ္ေကာင္းတစ္အုပ္မုိ႕ စိတ္ဝင္စားသူေတြ ရွာဖတ္ၾကည္႕ၾကပါလုိ႕။ ဓမၼစၾကာကုိ ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္ အဂၤလိပ္လုိ ဘာသာျပန္ထားတာပါ ပါပါတယ္။စာအုပ္တန္ဖုိးက ကြ်န္မ ဝယ္စဥ္က၂၀၀၀က်ပ္ပါ။ ဒီလုိဘေလာ႕ခ္ေပၚတင္တာ မူရင္းစာေရးဆရာ ဆရာေမာင္ဝဏၰနဲ႕ ထုတ္ေဝသူ ပုဂံစာအုပ္တုိက္ကုိ ခြင္႕ေတာင္းဖုိ႕ေတာ႕ လုိမလားမသိဘူး။ လုိတယ္ဆုိရင္ စိတ္ပူလို႕ တပုိင္းတစပဲ တရားဂုဏ္ေတာ္အနက္အဓိပၸါယ္ကုိ တင္တာမုိ႕ ခြင္႕ျပဳပါလုိ႕ (ဘယ္လုိ ဆက္သြယ္ရမယ္မွန္းလဲ မသိတာမုိ႕) ဒီပုိ႕စ္ကေနပဲ တင္ရင္းနဲ႕ ခြင္႕ပန္ပါတယ္ရွင္။

(၁) သြာကၡတ (သြာကၡာေတာ ဘဂဝေတာ ဓေမၼာ)

ၾကားနာရုံပင္၊ အပူစင္၍၊ က်င္႕လွ်င္ခ်မ္းသာ၊ က်င္႔ျပီးခါလည္း လြန္စြာျငိမ္းခ်မ္း၊ နိဗၺာန္နန္းနွင္႕၊ စခန္းသင္႕ေအာင္၊ မွန္းလင္႕ရည္ေရာ္၊ ေကာင္းစြာေဟာေတာ္မူပါေပ၏ ။
[အရွင္ဇနကာဘိဝံသ 'ရတနာ႕ဂုဏ္ရည္' (တရားဂုဏ္ေတာ္အဖြင္႕)]

ဆရာေတာ္ၾကီး ေရးသားခ်ီးျမွင္႕ထားတာဟာ ျပီးျပည္႕စုံေနပါျပီ။ ကြ်န္ေတာ္က တစ္မုိက္တစ္ထြာဥာဏ္ နဲ႕ သေဘာေပါက္သေလာက္ ေျပာျပပါရေစဦး။

ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားေဟာေတာ္မူတဲ႕ တရားေတာ္ေတြအနက္က ဘယ္တရားေတာ္ျဖစ္ျဖစ္ အနည္းဆုံးရသမွ် ဘုရားရွိခုိးကုိ ျဖစ္ျဖစ္ ရွိခုိးရြတ္ဆုိေနရုံေလာက္နဲ႕..။ဒါမွမဟုတ္ ဗုဒၶ၊ ဓမၼ၊ သံဃ..စသျဖင္႕ ၾကားရုံေလာက္နဲ႕ ပူပန္ေသာကဟာ (ခဏျဖစ္ျဖစ္) ျငိမ္းပါတယ္။ သြာကၡတဆုိတဲ႕ ပါဠိက "ေကာင္းမြန္စြာ ေဟာေတာ္မူအပ္ေသာ" ဆုိတဲ႕ အဓိပၸါယ္ကုိ ေဆာင္ပါသတဲ႕။ ဘယ္လုိေကာင္းတာလဲ၊ အစ၏ ေကာင္းျခင္း၊ အလယ္၏ ေကာင္းျခင္း၊ အဆုံး၏ေကာင္းျခင္းေတြပါပဲ။

အဲဒါနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ကြ်န္ေတာ္နားလည္သလုိပဲ ေျပာပါရေစ။ နက္နဲတဲ႕ တရားသေဘာေတြကုိ ကြ်န္ေတာ္ရွင္းမျပတတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင္႕ အေတြ႕အၾကံဳေလးရွိသမွ်နဲ႕ ဥပမာျပဳပါရေစ။

အဂုၤလိမာလသုတ္ဆိုတာ ဗုဒၶျမတ္စြာကုိ ကုိးကြယ္တဲ႕ ဗုဒၶဝါဒီမွန္သမွ် ၾကားဖူးျပီးသားပါ။ ပါဠိလုိ ကြ်န္ေတာ္မရပါဘူး။ "အဟံ ဘဂိနီ" စသျဖင္႕ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီပရိတ္ေတာ္ကုိ ကြ်န္ေတာ္နားလည္သလုိကေတာ႕...

အဂုၤလိမာလကုိယ္ေတာ္ၾကီးဟာ လူဆုိးၾကီးျဖစ္ခဲ႕ဖူးလုိ႕ ဆြမ္းခံထြက္ရင္ေတာင္ ခဲနဲ႕ေပါက္၊ တုတ္နဲ႕ရုိက္ စသျဖင္႕ ခံရေတာ္မူရွာပါတယ္။ အရွင္ အဂုၤလိမာလကုိယ္ေတာ္ၾကီး က သည္းခံေတာ္မူပါတယ္။ အဲဒီ ပရိတ္ေတာ္ဟာ သစၥာဆုိတာပါပဲ။

သစၥာ (မွန္ကန္တိက်ေသာ စကားကုိ ဆုိျခင္း) ကုိ ကြ်န္ေတာ္အစတုန္းက သိပ္မယုံပါဘူး။ ေဝေဝဝါးဝါးပဲ ျဖစ္ေနခဲ႕တယ္။ အဂုၤလိမာလသုတ္ေတာ္ကုိ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ေနတုန္းနဲ႕ သားဖြားေနတုန္းမွာ ရြတ္ဆုိရတယ္လုိ႕ပဲ သာမန္ နားလည္ထားခဲ႕ပါတယ္။

အဲဒီ အဂုၤလိမာလသုတ္ရဲ႕ အဓိပၸါယ္က....
”ခ်စ္နွမ၊ ငါသည္ အၾကင္အခါမွစ၍ အရိယသူေတာ္စင္ျဖစ္ခဲ႕၏ ။ ထုိအခါမွ စ၍ သတၱဝါတုိ႕ကုိ အသက္မွ ခ်ဖူးသည္ ဟူ၍ ' ငါမသိ 'ဤစကားမွန္၏ ။ ဤ မွန္ေသာ သစၥာစကားေၾကာင္႕ သင္ ခ်စ္နွမသည္လည္းေကာင္း၊ သင္၏ ဝမ္းၾကာတုိက္မွ သေႏၶသားေလာင္းသည္ လည္းေကာင္း က်န္းမာခ်မ္းသာပါေစ” ။

ဒါပါပဲ ။ ဘယ္ေလာက္ရွင္းလင္းပါသလဲ။ ဆုိလုိခ်က္ကလည္း ျပည္႕စုံတိက် မွန္ကန္လွပါတယ္။ ( အက်ယ္သျဖင္႕ကေတာ႕ ပညာအလင္းျပ စာအုပ္တုိက္က ထုတ္ေဝတဲ႕ 'ပရိတ္ၾကီး ဆယ္႕တစ္သုတ္ ပါဠိ နွင္႕အနက္' စာအုပ္မွာ ဖတ္နုိင္ပါတယ္။ )

အရွင္ အဂုၤလိမာလကုိယ္ေတာ္ၾကီးက သည္လုိေျပာတာပါ။ ' ေမတၱာ ထားအပ္ေသာ နွမ၊ ငါသည္ တခ်ိန္တခါက စျပီး အရိယသူေတာ္စင္ (ရဟန္း) ျဖစ္ခဲ႕တယ္။ အဲဒီလုိ အရိယသူေတာ္စင္ ျဖစ္တဲ႕အခ်ိန္ကစျပီး ဘယ္သတၱဝါကုိမွ သတ္ဖူးတယ္ရယ္လုိ႕ ငါမသိပါ။ [ စၾကၤ ံေလွ်ာက္ေတာ္မူရင္း ပုိးပုရြက္ေတြကုိ မေတာ္တဆ နင္းမိခ်င္ နင္းမိလိမ္႕မယ္။ ဒါေပမယ္႕ ေသေစလုိတဲ႕ ေစတနာ (ေစ႕ေဆာ္တုိက္တြန္းျခင္းသေဘာ) မပါပါ။ မရွိပါ။ ေသသြားရွာတယ္ ဆုိတာေတာင္ မသိပါ။ သတၱဝါေတြကုိ ေသေစလုိတဲ႕ ေစတနာရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႕ သတ္ျဖတ္ဖူးျခင္း လုံးဝမရွိပါ။ သည္စကားဟာ မွန္ကန္တိက်တဲ႕ သစၥာစကားပါ။ ဤ မွန္တဲ႕ သစၥာစကားေၾကာင္႕ ေမတၱာထားအပ္ေသာ အသင္နွမသည္ က်န္းမာခ်မ္းသာပါေစ။ သင္နွမ၏ ဝမ္းၾကာတုိက္မွ သေႏၶသားေလာင္းသည္လည္း က်န္းမာခ်မ္းသာပါေစ။ ]
ဒါပါပဲ ။ တခ်ိန္က လူဆုိးၾကီးဘဝနဲ႕ လူေတြ သတ္ခဲ႕တာကုိ မျငင္းပါဘူး။ အရိယ သူေတာ္စင္ ျဖစ္တဲ႕အခ်ိန္က စျပီး သတ္ျဖတ္ညွင္းဆဲမွဳ ဘာတစ္ခုမွ မျပဳဘူး။ ' အသက္မွ ခ်ဖူးသည္ဟူ၍ ငါမသိ ' လုိ႕ပဲ ရုိးေျဖာင္႕စြာ သစၥာဆုိတာပါ။

'ခလုတ္ထိမွ အမိတ' ဆုိတဲ႕ စကားလုိပဲ ကြ်န္ေတာ္႕ဇနီး သမီးဦးေမြးခါနီး ဗုိက္နာေတာ႕ (သားလား၊ သမီးလား မသိေသးပါဘူး ) ကြ်န္ေတာ္႕ အကုိၾကီး (လူမွဳဖူလုံေရး ဆရာဝန္ၾကီး) ေဒါက္တာဦးေအာင္ေက်ာ္ညြန္႕က ကြ်န္ေတာ္႕ဇနီးကုိ စမ္းသပ္ျပီး ဗုိက္ေပၚမွာ ေဘာပင္နဲ႕ အမွတ္အသားတစ္ခု ေရးေပးတယ္။ ေနာက္ ဂ်င္မခါနာ (ဗဟုိအမ်ိဳးသမီးေဆးရုံၾကီး) ကုိ အျမန္သြားခုိင္းတယ္။ ကြ်န္ေတာ္႕အမ မမစိန္စိန္က ေဆးရုံလုိက္ပုိ႕ေပးတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ေဆးရုံသံတံခါးနားမွာ လမ္းေလွ်ာက္ရင္း ေစာင္႕ေနတယ္။ စိတ္ပူေတာ႕ ဘာလုပ္လုိ႕ ဘာကိုင္ရမွန္း မသိဘူး။ ပရိတ္ေတြ ဘာေတြလဲ ေမ႕ကုန္ျပီ။ ခဏၾကာေတာ႕ မမစိန္စိန္ ဆင္းလာတယ္။ စာရြက္တစ္ရြက္မွာ လက္မွတ္ထုိးခုိင္းတယ္။ "ဘာေတြ ျဖစ္လုိ႕လဲ မမ" လုိ႕ ေမးေတာ႕ "စိတ္မပူနဲ႕ လုိအပ္ရင္ ခြဲဖုိ႕ လက္မွတ္ထုိးခုိင္းတာ ဒါထုံးစံပဲ၊ စိတ္ေအးေအးထားေနာ္" လုိ႕ ေျပာျပီး ခပ္ျမန္ျမန္သုတ္သုတ္ ျပန္တက္သြားတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ေခါင္းမီးေတာက္ျပီ။ အစ္ကုိၾကီး ေဒါက္တာဦးေအာင္ေက်ာ္ညြန္႕ကလည္း " Breach Case ကြ"။ ေဆးရုံကုိ အျမန္ဆုံးသြား။ မင္းက ဗိုက္နဲ႕ မိန္းမကုိ အိမ္မွာ ထားခဲ႕ျပီး ေလွ်ာက္ေလေနတယ္။ ငါ႕လက္သီးစာေတာ႕ မိေတာ႕မယ္ ျမန္ျမန္သြား" လုိ႕လဲ အေငါက္ခံခဲ႕ရျပီးျပီ။ ဒါနဲ႕ ကြ်န္ေတာ္လည္း မမစိန္စိန္ကုိ အကူအညီေတာင္းျပီး ေဆးရုံကုိ အျမန္လာခဲ႕ရတာ။

ခြဲေကာင္း ခြဲရမယ္လည္း ဆုိေရာ ကြ်န္ေတာ္ ထုိင္ရမလုိ ထရမလုိ လမ္းေလွ်ာက္ရမလုိ ေဆာက္တည္ရာမရ ျဖစ္ေနခဲ႕တယ္။ ဖ်တ္ခနဲ သတိရတယ္။ အဂုၤလိမာလသုတ္။ ပါဠိလုိ မရဘူး။ အဓိပၸါယ္ေတာ႕သိတယ္။ ဒါေၾကာင္႕ အရွင္အဂုၤလိမာလကုိယ္ေတာ္ၾကီးဟာ သည္လုိ သစၥာဆုိခဲ႕ပါတယ္လုိ႕ တစ္ေယာက္တည္း ၾကားရုံရြတ္ျပီး ခုနက စာပုိဒ္ကုိ တတြတ္တြတ္ရြတ္ေနမိတယ္။ ဆန္းျပားပါတယ္။ နွစ္ေခါက္သုံးေခါက္ေလာက္ ရြတ္ျပီးေတာ႕ စိတ္နည္းနည္းေအးလာတယ္။ ေနာက္ထပ္ ကြ်န္ေတာ္ သတိရျပန္တယ္။ အဲဒါကေတာ႕ ကြ်န္ေတာ္ကုိယ္တုိင္ သစၥာဆုိဖုိ႕ပဲ။ သစၥာဆုိတာ မွန္ကန္တိက်ရတယ္။ ဒါေၾကာင္႕ ကြ်န္ေတာ္ဟာ သစၥာဆုိဖုိ႕ မွန္ကန္တဲ႕ အေၾကာင္းကုိ စဥ္းစားတယ္။

ငါ မဟုတ္တာေတြ၊ မေတာ္တာေတြ အမ်ားၾကီး လုပ္ခဲ႕ဖူးတယ္။ ဘယ္သူမွ မသိေပမယ္႕ ငါ႕ဘာသာငါ သိေနတယ္။ မွန္တာ ဘာရွိသလဲ။ အမွန္ဆုံး အတိက်ဆုံး ျဖစ္ရမယ္။ ဒီအခါ ကြ်န္ေတာ္ ဥာဏ္ထဲ လင္းခနဲ တစ္ခ်က္ျမင္သြားပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ဟာ ကြ်န္ေတာ္႕ဇနီးနဲ႕ လက္ထပ္ျပီးတဲ႕ အခ်ိန္က စျပီး ခုထိ တျခားဘယ္မိန္းမကုိမွ ကာယကံေျမာက္ မက်ဴးလြန္ခဲ႕ဘူး။ ဒါ သိပ္ေသခ်ာတယ္။ ဒါေၾကာင္႕ ကြ်န္ေတာ္ ဒီလုိ သစၥာဆုိတယ္။ "ျမတ္စြာဘုရား...တပည္႕ေတာ္သည္ တပည္႕ေတာ္၏ ဇနီး မခ်ိဳရီ နွင္႕ လက္ထပ္ျပီးသည္႕ အခ်ိန္ကစ၍ အျခားမည္သည္႕ မိန္းမကုိမွ ကာယကံေျမာက္ က်ဴးလြန္ခဲ႕ျခင္း မရွိပါဘုရား။ ဤစကားသည္ မွန္ကန္တိက်ေသာ စကားျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။ ဤမွန္ကန္ေသာ သစၥာစကားေၾကာင္႕ တပည္႕ေတာ္၏ ဇနီး မခ်ိဳရီနွင္႕ ေမြးဖြားလာမည္႕ ကေလးငယ္သည္ က်န္းမာခ်မ္းသာပါေစဘုရား"

အဲဒီလုိ အထပ္ထပ္ ရြတ္ဆုိေနမိပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္ၾကာသြားတယ္ေတာ႕ မသိဘူး။ မမစိန္စိန္ဆင္းလာျပီး "ေမြးျပီးဝဏၰေရ၊ မိန္းကေလး" လုိ႕ လာေျပာပါတယ္။ ဖခင္တစ္ေယာက္အေနနဲ႕ေတာ႕ ဘယ္လုိ ဝမ္းေျမာက္မလဲဆုိတာေတာ႕ ကုိယ္ခ်င္းစာၾကည္႕နုိင္ပါတယ္။

ဒီလုိပါပဲ။ ေနာက္ေမြးတဲ႕ သားလတ္ ေမာင္ေျပဇင္လည္း Breach (ဆုံပုိင္းဖြား) ပါပဲ။ (ေဒါက္တာ ေဒၚခင္သိန္းဦးက ေမြးေပးပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက အဂုၤလိမာလသုတ္နဲ႕ ကုိယ္တုိင္ သစၥာဆုိခဲ႕ပါတယ္။) သားငယ္ေမာင္ဥကၠာက်ေတာ႕ အခ်င္းပတ္ျပီး ေမြးပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက (ေတာင္ဥကၠလာပ အမ်ိဳးသမီးေဆးရုံၾကီးမွာ) ေဒါက္တာ ေဒၚရင္ေမ၊ တာဝန္က်တဲ႕ ေဒါက္တာ ေဒၚေအးေအးလြင္တုိ႕နဲ႕ ကြ်န္ေတာ္႕ ညီမေတာ္ စုစုတုိ႕ ဂရုတစုိက္ေမြးေပးလုိ႕ မိခင္ေကာ ကေလးပါ အသက္ရွင္တာပါ။ ကြ်န္ေတာ္႕ဇနီး ပင္ပန္းလြန္းျပီး သတိခဏ လစ္သြားခဲ႕႔ပါသတဲ႕။ သားငယ္ဟာ အခ်င္းပတ္ျပီးေမြးေတာ႕ ခ်က္ခ်င္းေအာက္ဆီဂ်င္မရလုိ႕ (အသက္မရွဳနုိင္လုိ႕) ျပာနွမ္းသြားခဲ႕ပါသတဲ႕။ စုစုက ျပန္ေျပာတာပါ။ အဲဒီတုန္းကလည္း အဂုၤလိမာလသုတ္ (ျမန္မာလုိ) နဲ႕ ကုိယ္တုိင္ သစၥာဆုိခဲ႕ပါတယ္။ ကေလးေကာ မိခင္ပါ က်န္းမာခ်မ္းသာခဲ႕ၾကပါတယ္။ (ဆရာဝန္ၾကီးေတြ၊ ဆရာမေတြရဲ႕ ၾကိဳးစားအားထုတ္ ေစတနာထားမွဳကုိလည္း မေမ႔ပါဘူး။)

ပရိတ္ေတာ္ေတြေတာင္ ဒီေလာက္ အစြမ္းထက္ရင္ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ ဓမၼတရားေတာ္ေတြဟာ သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲက လြတ္ေအာင္ လမ္းျပေရွ႕ေဆာင္နုိင္ေၾကာင္း ယုံမွားဖြယ္ မရွိပါဘူး။ ဗုဒၶျမတ္စြာရဲ႕ ဓမၼဟာ....

အစ (ၾကားနာရျခင္းဟူေသာ ေကာင္းျခင္း)၊ အလယ္(က်င္႕ၾကံအားထုတ္ရျခင္းဟူေသာ ေကာင္းျခင္း)၊ အဆုံး(က်င္႕ၾကံအားထုတ္ျပီးေနာက္ တရားထူးကုိ ရ၍ ဒုကၡခပ္သိမ္း ေအးျငိမ္းရာ နိဗၺာန္ကုိ ျမင္ရ၊ မ်က္ေမွာက္ျပဳရ) ျခင္းဟူေသာ ေကာင္းျခင္းတုိ႕နွင္႕ ျပည္႕စုံပါတယ္။ ကုိယ္နားလည္နုိင္တဲ႕ တရား နာၾကည္႕႔ပါ။ ကုိယ္နားလည္ သေဘာေပါက္နုိင္တဲ႕ တရားစာအုပ္ ဖတ္ၾကည္႕ပါ။ စနစ္တက် က်င္႕ၾကံပြားမ်ား ၾကည္႕ပါ။ သိသာပါလိမ္႕မယ္။ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ ဓမၼဟာ အာမခံခ်က္ အျပည္႕ရွိပါတယ္။ စ၊လယ္၊ဆုံး သုံးပါးစလုံး ေကာင္းမြန္စြာ ေဟာၾကားအပ္တဲ႕ တရားပါ။

(၂) သႏၵိဌိက(သႏၵိဌိေကာ ဘဂဝေတာ ဓေမၼာ)

သႏၵိဌိကဂုဏ္ေတာ္ဆုိတာ 'ကုိယ္တုိင္ သိျမင္ျခင္းငွာ ထိုက္ေတာ္မူဧ။္' လုိ႕ ျမန္မာလုိ ဆုိနုိင္ပါတယ္။ ”ဘုရားရွင္ ေဟာေတာ္မူအပ္ေသာ တရားေတာ္သည္ ေဟာေတာ္မူထားသည္႕အတုိင္းသာ က်င္႕ၾကံအားထုတ္ ၾကလွ်င္ မဂ္ဖုိလ္အထိ ေပါက္ေရာက္နုိင္ေပဧ။္။ မဂ္ဖုိလ္ရလွ်င္ နိဗၺာန္ကုိ ကုိယ္တုိင္ သိနုိင္ဧ။္။" (ဆရာေတာ္ၾကီး အရွင္ ဇနကာဘိဝံသက ရတနာ႕ဂုဏ္ရည္ စာအုပ္မွာ သည္အတုိင္း ေရးေတာ္မူခဲ႕ပါတယ္)

(၃) အကာလိကဂုဏ္ေတာ္ (အကာလိေကာ ဘဂဝေတာ ဓေမၼာ)

အခ်ိန္မဆုိင္းဘဲ စိတ္ေအးခ်မ္းသာမွဳနဲ႕ ေလာကုတၱရာ အက်ိဳးစီးပြားကုိ ေပးနုိင္တယ္။ (အက်ိဳးေပးဖုိ႕ အခ်ိန္ဆြဲ၍ ဖင္႕ႏႊဲျခင္းမရွိ။ ရတနာ႕ဂုဏ္ရည္)

(၄) ဧဟိပႆိကဂုဏ္ေတာ္ (ဧဟိပႆိေကာ ဘဂဝေတာ ဓေမၼာ)

လာေလာ႕ ရွဳေလာ႕ ဆုိတဲ႕ ဂုဏ္ေတာ္နဲ႕ ျပည္႕စုံေတာ္မူပါတယ္။ ခုန အခ်ိန္မေရြး၊ ေနရာမေရြး၊ အေျခအေနမေရြးဆုိတဲ႕ အကာလိက ဂုဏ္ေတာ္နဲ႕ ဆက္လ်က္ပါပဲ။ အဆင္႕ေတာ႕ နည္းနည္းျမင္႔သြားျပီလုိ႕ ယူဆပါတယ္။ ”လာေလာ႕” တဲ႕။”ရွဳေလာ႕” တဲ႕။ ဘယ္လုိနည္းနဲ႕ စမ္းသပ္စစ္ေဆးခ်င္သလဲ။ ၾကိဳက္တဲ႕နည္းနဲ႕ စမ္းသပ္စစ္ေဆးပါ။ ၾကိဳက္တဲ႕နည္းနဲ႕ ေဝဖန္သုံးသပ္ပါ။ စမ္းခ်င္သလုိစမ္း၊ စစ္ခ်င္သလုိ စစ္ဆုိျပီး အျပည္႕အဝ ခြင္႔ေပးထားပါတယ္။ တရားဆီကုိ လာပါတဲ႕။ တရားကုိ ရွဳပါတဲ႕။ ကြ်န္ေတာ္တို႕ဟာ မိမိခႏၶာကုိယ္မွာပဲ ရွိေနတဲ႕ တရားကုိ အေဝးၾကီးလုိ႕ ထင္ေလ႕ ရွိၾကပါတယ္။ ဗုဒၶျမတ္စြာက ေရာဟိတႆသုတၱန္မွာ ”ေလာကရဲ႕အစ၊ ေလာကရဲ႕အဆုံးကုိ ဘယ္စၾကဝဠာမွာမွ လုိက္ရွာမေနနဲ႕။ ဤတစ္လံမွ်ရွိေသာ ခႏၶာကုိယ္မွာပဲ ေလာကရဲ႕ အစလည္းရွိတယ္။ ေလာကရဲ႕ အဆုံးလည္း ရွိတယ္” လုိ႕ တိတိလင္းလင္း ရွင္းရွင္းျပတ္ျပတ္ ေဟာၾကားထားပါတယ္။

(၅) ၾသပါေနယ်ိက (ၾသပါေနယ်ိေကာ ဘဂဝေတာ ဓေမၼာ)

ကုိယ္နွင္႕မကြာ၊ စိတ္နဲ႕မကြာ အျမဲတမ္းေဆာင္ထားအပ္ေသာ ဂုဏ္ေတာ္နွင္႕ ျပည္႕စုံေတာ္မူ၏ တဲ႕ ။ (မိမိစိတ္သုိ႕ ကပ္၍ ေဆာင္ယူထုိက္၏)

(၆) ပစၥတံေဝဒိတဗၺဝိညဴဟိ

သူေတာ္စင္ပညာရွိတုိ႕ ဆင္ျခင္သေဘာေပါက္နုိင္တဲ႕ ဂုဏ္ေတာ္နဲ႕ ျပည္႕စုံေတာ္မူပါေပ၏တဲ႕။

ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ ဓမၼတရားကုိ သိရွိနားလည္သေဘာေပါက္ျပီး က်င္႕သုံးနုိင္ဖုိ႕ အေရးၾကီးဆုံး အခ်က္က ”ပညာ”။ ဥာဏ္ပညာ (အသိဥာဏ္ပညာ) ရင္႕က်က္ဖုိ႕ပါပဲ။ ပညာရင္႕က်က္လာဖုိ႕ တစ္ဆင္႕ခ်င္း တက္လာနုိင္ပါတယ္။ ဒါျဖင္႕ ဥာဏ္ပညာနုံနဲ႕သူေတြ အတြက္ေတာ႕ သေဘာမေပါက္နုိင္ဖူးတဲ႕လား။ မဟုတ္ပါ။ ျမတ္စြာဘုရားက နည္းမ်ိဳးစုံသုံးျပီး ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ႕ပါတယ္။ ဥပမာ - လယ္သမားကုိ လယ္သမား နားလည္နုိင္တဲ႕ ဥပမာ ဥပေမယ်ေတြနဲ႕ ေဟာပါတယ္။ [သံယုတၱနိကာယ္၊ သဂါထာဝဂၢျဗာဟၼဏသံယုတ္ ၊ (ကသိဘာရဒြာဇသုတ္) မွာ အက်ယ္ဖတ္နုိင္ေၾကာင္းပါ။ ] ျမင္းထိန္း (ျမင္းေမြးတဲ႕ ျမင္းဆရာ) ကုိ ျမင္းထိန္းေက်ာင္းတဲ႕နည္း၊ ျမင္းသမားေဝါဟာရေတြနဲ႕ ရွင္းလင္းေဟာၾကားခဲ႕ပါတယ္။